Chào mọi người, tôi là Giang Đình.

Lần thứ hai viết đề tài chiến tranh, còn rất nhiều thứ chưa quen thuộc, xin mọi người lượng thứ.

Không giống với Afghanistan, đối với người Trung Quốc thì Sarajevo có nhiều sự gắn bó hơn. Là một trong những thành viên ít ỏi của phe xã hội chủ nghĩa sau khi Thế Chiến II kết thúc, Trung Quốc và Liên bang Nam Tư từng có tình hữu nghị sâu sắc, giai đoạn đầu, trong nước chiếu rất nhiều phim điện ảnh và tác phẩm nghệ thuật tuyên truyền về đất nước xinh đẹp này. Tôi nhớ hồi nhỏ chiếu phim ngoài trời, "The Bridge", "Valter bảo vệ Sarajevo" đều là những bộ phim phổ biến. Bài hát nổi tiếng "Bạn ơi, vĩnh biệt" cùng với những bài hát thiếu nhi khác như "Để chúng ta cùng giơ cao mái chèo" cũng nổi lên từ lúc ấy. Có thể nói, Valter, Tito và những người khác đã đại diện cho Liên Bang Nam Tư, đại diện cho rất nhiều ký ức thời thơ ấu đặc biệt của tôi.

Nhưng lịch sử và chính trị trên bán đảo Balkan thực sự rất phức tạp, muốn trau chuốt rõ ràng để kể lại một câu chuyện không phải là dễ. Cho nên dù rất muốn viết nhưng tôi mãi không dám hạ bút. Cho đến giữa năm ngoái, tôi nhìn thấy một cuốn sách bên cạnh cuốn "Thoát khỏi đảo cô độc" trong cửa hàng sách Đường Một Chiều 7, tên là "Sarajevo mất tích". Cuốn sách ấy viết về một Bosnia–Herzegovina đã bị người ta lãng quên, Sarajevo từng đa nguyên hóa như vẫn còn đó, vẫn có những người tin tưởng và truyền thừa sự bao dung và hài hòa của thành phố ấy. Sau khi đọc xong, tôi hạ quyết tâm phải viết về Sarajevo, ít nhất phải cố gắng truyền tải Sarajevo trong lòng tôi đến với mọi người.

Nhân vật trong câu chuyện này là hư cấu, tình tiết cũng hư cấu. Sarajevo giả tưởng ấy tuy rất tàn khốc (thực tế thì chiến tranh ở Bosnia–Herzegovina tàn khốc hơn những gì tôi viết rất nhiều), nhưng vẫn có điểm đẹp đẽ. Giống như niềm tin của Valter, cậu ấy cho rằng Sarajevo nên trở thành niềm tin của cả nhân loại, dân tộc khác nhau, tín ngưỡng khác nhau, quốc tịch khác nhau, nhận thức khác nhau vẫn có được bình đẳng và tự do, có thể sinh hoạt hạnh phúc cùng nhau, tôi muốn diễn đạt một niềm tin như thế.

Cho dù niềm tin ấy rất khó thực hiện, và sự thật là cũng chẳng nơi nào có thể đạt được sự bình đẳng tự do tuyệt đối, nhưng nếu niềm tin ấy được duy trì thì ít nhất chúng ta có thể tránh được rất nhiều cuộc xung đột. Lúc viết về Afghanistan tôi đã nghĩ, chúng ta đều biết chiến tranh rất tàn khốc, hẳn là nên phản đối chiến tranh, quý trọng hòa bình, nhưng chiến tranh vẫn không ngừng xảy ra. Có lẽ hiểu rõ sự tàn khốc của chiến tranh là chưa đủ, nhân loại phải xác định được mục tiêu phấn đấu là "bất đồng nhưng hòa thuận", phải hiểu được phẩm chất quý giá của nhân loại, có như vậy thì chúng ta mới không phụ lòng những người đã ngã xuống, mới có thể thoát khỏi nhiều âm mưu kích động, mới xem như làm được bốn chữ "quý trọng hòa bình".

Cảm ơn những người đã theo tôi tới giờ, tuy đề tài rất kén người đọc nhưng biết có người theo dõi tôi vẫn rất vui. Lộ trình của Sarajevo tới đây coi như chính thức kết thúc, tôi sẽ tiếp tục cố gắng viết thêm nhiều câu chuyện hơn nữa.

Nguyện cho năm tháng tốt đẹp, thế giới bình yên.